พระดำรัสในโอกาสที่เสด็จทรงเป็นประธานเปิดการสัมมนาทางวิชาการ เรื่อง ศิลปะศาสตร์กับการพัฒนากรทรัพยากรมนุษย์
สถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนาเกิดจากความร่วมมือร่วมใจของคณะดุริยางคศาสตร์มหาวิทยาลัยศิลปากรและกระทรวงวัฒนธรรมที่ร่วมกันจัดทำ โครงการจัดตั้งสถาบันดนตรีในรูปแบบ Conservatory เพื่อเฉลิมพระเกียรติในมงคลวโรกาสที่สมเด็จ พระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงเจริญพระชนมายุ 84 พรรษา วันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2550 ด้วยสำนึกในพระกรุณาธิคุณที่ทรงบำเพ็ญพระกรณียกิจน้อยใหญ่เพื่อชาวไทยตลอดมา รวมทั้งเพื่อสนองพระปณิธานที่จะพัฒนาดนตรีคลาสสิกในประเทศไทยให้ก้าวหน้าทัดเทียมนานาชาติ เมื่อศาสตราจารย์เกียรติคุณ คุณหญิงไขศรี ศรีอรุณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมในเวลานั้นและคณบดี คณะดุริยางคศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กราบทูลให้ทรงทราบ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวง-นราธิวาสราชนครินทร์ก็ได้มีพระกรุณาธิคุณพระราชทานชื่อสถาบันว่า“ สถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนา ”
ตามมาตรา 6 พระราชบัญญัติสถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนา พ.ศ. 2555 ได้กำหนดให้สถาบันฯ เป็นสถานศึกษาทางวิชาการและวิชาชีพชั้นสูงมีวัตถุประสงค์ให้การศึกษา ส่งเสริมและพัฒนาวิชาการและวิชาชีพชั้นสูงในทางดนตรีและศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ทำการสอน ทำการวิจัย ให้บริการทางวิชาการแก่สังคมและทะนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมนั้น เพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ และเพื่อให้เป็นการสอดคล้องกับพระปณิธาน และบทบาทหน้าที่ตามพระราชบัญญัติ สถาบัน ฯ จึงได้กำหนดพันธกิจที่จะ 1) เป็นสถาบันดนตรีที่สร้างและพัฒนาบุคลากรทางด้านดนตรีคลาสสิกที่มีศักยภาพสูง มีความคิดสร้างสรรค์ และมีความสามารถจะประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางด้านดนตรีให้เป็นประโยชน์ และเหมาะสมกับบริบทของสังคม 2) เป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่องค์ความรู้ทางด้านดนตรีและศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องให้กับสังคม และ 3) เป็นศูนย์รวมในการศึกษาค้นคว้าวิจัย บูรณาการ และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางด้านดนตรีระหว่าง บุคคล ชุมชน และสถาบันทางการศึกษาต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ
ตราสัญลักษณ์ของสถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนาเป็นรูปทรงลายใบเทศ ภายในประกอบด้วย